Bez amortyzatorów samochodowych jazda autem z pewnością byłaby dużo trudniejsza i wiązałaby się z wieloma niedogodnościami. Głównym zadaniem zawieszenia auta jest tłumienie drgań i swoiste pochłanianie nierówności na drodze. Jednak amortyzatory samochodowe nie działają wyłącznie w przypadku najechania na większą dziurę. Przy prędkościach, z jakimi poruszają się auta, nawet najdrobniejsza nierówność powierzchni byłaby mocno odczuwalna przez znajdujących się w kabinie kierowcę oraz pasażerów. Oprócz tego amortyzatory samochodowe w dużej mierze odpowiadają za bezpieczeństwo, dlatego stanowią jeden z kluczowych elementów pojazdu i nie wolno ich zaniedbać. Zazwyczaj wymienia się je w warsztacie, jednak bardziej wprawni właściciele aut, którzy interesują się motoryzacją, mogą zrobić to na własną rękę.
W jaki sposób działają amortyzatory samochodowe? Po czym poznać, że ich żywot dobiega końca i nadają się już do wymiany? Na co koniecznie należy zwrócić uwagę przy wymianie amortyzatorów samochodowych? Podpowiadamy!
Jak działają amortyzatory samochodowe?
Amortyzatory samochodowe stanowią integralną i ważną część układu zawieszenia pojazdu. Podczas jazdy w układzie tym gromadzi się nadmiar energii kinetycznej, a rolą amortyzatorów jest jej rozproszenie, co kierowca i pasażerowie mogą odczuć w formie charakterystycznego kołysania się auta. Poza tym, to właśnie dzięki amortyzatorom samochód nie traci przyczepności, bo jego koła nie odrywają się od nawierzchni nawet w trakcie poruszania się po znacznych wybojach. We współczesnych autach rola amortyzatorów, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa, znacząco wzrosła, ponieważ od ich sprawnego działania zależy prawidłowa praca systemów bezpieczeństwa, między innymi kontroli trakcji oraz ABS. Nieprawidłowa praca amortyzatora sprawia, że systemy te otrzymują błędne dane, dlatego same nie działają, jak należy, a jazda takim samochodem staje się naprawdę ryzykowna.
W kontekście konkretnych modeli samochodów często mówi się, że posiadają one twarde lub miękkie zawieszenie. Za powstawanie takich opinii w dużej mierze odpowiedzialne są właśnie amortyzatory, ponieważ ze względu na stopień twardości można je podzielić na dwie kategorie:
- Amortyzatory miękkie – są zdolne do pochłaniania większej ilości energii i przenoszenia drgań na resorowaną masę pojazdu w większym stopniu. Tego typu amortyzatory są bardziej komfortowe, natomiast samochód w nie wyposażony wyraźnie kołysze się na nierównościach.
- Amortyzatory twarde – nazywane są również sportowymi i są charakterystyczne właśnie dla aut sportowych lub o zacięciu sportowym. W tym przypadku tłumienie drgań jest mniejsze, ale za to koła charakteryzują się lepszą przyczepnością do drogi, co sprawia, że karoseria nie przesuwa się w znacząco nawet w trakcie pokonywania dość ciasnych zakrętów przy dużych prędkościach.
Oczywiście większość aut przeznaczonych do codziennego użytku posiada stosunkowo miękkie zawieszenie, ale należy pamiętać, że w jego obrębie znajdują się modele o zróżnicowanym poziomie tłumienia drgań. Innymi słowy, niektóre samochody słyną z miękkiego, a inne z twardego zawieszenia, co dostrzeże nawet mniej doświadczony kierowca.
Ze względu na budowę i sposób działania amortyzatory można podzielić na dwie klasy:
- Amortyzatory olejowe – rdzeniem tego rodzaju amortyzatorów jest rura, w której znajduje się wypełniony olejem cylinder. Do ścian cylindra ciasno przylega tłok dzielący cylinder na dwie części. Ważnym elementem amortyzatorów olejowych są zawory, za sprawą których ciecz przepływa z jednej komory do drugiej. Odbicie bądź dobicie amortyzatora odpowiada pracy tłoka, natomiast charakterystyka samego elementu przekłada się na to, jak miękko zawieszone jest auto, czyli jak szybko przepływa olej. Amortyzatory olejowe pracują dość miękko, natomiast stosunkowo wolno reagują na nierówności.
- Amortyzatory gazowe – ich konstrukcja w gruncie rzeczy jest zbliżona do budowy amortyzatorów olejowych. Wewnątrz cylindra, poza cieczą, znajduje się także sprężony gaz, najczęściej azot. Takie rozwiązanie sprawia, że w przypadku mniejszych drgań energia jest natychmiast pochłaniana przez gaz, natomiast za neutralizowanie większych nierówności drogowych odpowiada olej. Amortyzatory gazowe są droższym i bardziej skomplikowanym rozwiązaniem, nie nadają się do regeneracji, natomiast zapewniają większy komfort jazdy.
Kiedy amortyzatory samochodowe nadają się do wymiany?
Skoro amortyzatory samochodowe służą nie tylko do podwyższenia komfortu jazdy, ale także do utrzymania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, naprawdę warto dbać o ich dobrą kondycję. Dlatego właściciele pojazdów powinni znać potencjalne objawy zużycia amortyzatorów. Oto symptomy, które powinny zaniepokoić kierowcę:
- odrywanie się kół od nawierzchni;
- niepokojące dźwięki w postaci skrzypienia, pisku lub stukania, dobiegające z okolic koła w trakcie pokonywania nierówności;
- ponadprzeciętne kołysanie się nadwozia;
- silne przenoszenie się drgań na karoserię auta;
- wyciek oleju z amortyzatorów samochodowych;
- nadmierne wychylanie się przodu auta w trakcie hamowania lub nagłego zwalniania – tak zwane nurkowanie.
Rozlany olej oznacza, że amortyzatory nadają się jedynie do wymiany. W przypadku innych objawów warto dokładnie obejrzeć zawieszenie w poszukiwaniu wycieków. O ile z przodu jest to proste, o tyle kontrola tylnych amortyzatorów nie jest tak oczywista. Być może auto posiada z tyłu zawieszenie w formie belki skrętnej, a wówczas potencjalnych wycieków należy szukać, zaglądając pod spód auta od strony bagażnika. W razie wątpliwości najlepiej udać się do stacji diagnostycznej, która dysponuje odpowiednimi przyrządami. W przypadku większości modeli, przy ostrożniej eksploatacji samochodu, amortyzatory mogą wytrzymać nawet 100 000 km, ale eksperci zalecają, by profilaktycznie weryfikować ich stan techniczny co około 20 000 km.
O czym nie wolno zapomnieć przy wymianie amortyzatorów?
Dla wykwalifikowanego specjalisty wymiana amortyzatorów samochodowych nie jest trudnym zadaniem. Przeprowadzając ją, należy jednak kierować się kilkoma bardzo istotnymi zasadami.
· Dobór amortyzatorów samochodowych do marki pojazdu
Wybór amortyzatorów samochodowych nie może być przypadkowy. Kupując części, należy dokładnie zweryfikować model i markę pojazdu, a także parametry silnika. W przypadku wyboru nieodpowiedniego amortyzatora, na pierwszy rzut oka wszystko może wyglądać w porządku, ale niepasujący do całego układu element bardzo szybko się zużyje, a jazda nie będzie w pełni bezpieczna.
· Wymiana całej osi
Amortyzatorów samochodowych nie wymienia się pojedynczo, ponieważ masa auta musi rozkładać się symetrycznie. Dlatego, jeśli jeden z amortyzatorów ulegnie uszkodzeniu, należy od razu wymienić oba w ramach jednej osi, czyli na przykład dwa z przodu lub z tyłu.
· Weryfikacja stanu sprężyn
Wymiana amortyzatorów samochodowych to dobra sposobność, aby skontrolować stan sprężyn. Jeśli znajdą się na nich oznaki zużycia, również sprężyny kwalifikują się do wymiany. Taka konieczność następuje, gdy na sprężynach pojawi się rdza albo pęknięcia.
· Wymiana wraz z osłonami i odbojami
Wymieniając amortyzatory samochodowe, należy przy okazji wymienić również towarzyszące im odboje i osłony. Są one typowymi elementami eksploatacyjnymi, więc zużywają się równie szybko jak same amortyzatory, a ich zadaniem jest zapobieganie uszkodzeniom tych części.
· Kontrola zbieżności
Po wymianie amortyzatorów należy zweryfikować sprawność układu kierowniczego, czyli zbieżność kół. Nowe amortyzatory pracują inaczej niż stare, więc po wymianie może okazać się, że kierownica się przekrzywia albo samochód ma tendencję do znoszenia w jedną ze stron.
Czy amortyzatory samochodowe można wymienić samodzielnie?
Wymiana amortyzatorów w warsztacie samochodowym nie stanowi skomplikowanej czynności i nie jest szczególnie kosztowna, ale dobrze znający mechanikę i budowę auta kierowcy, mogę spróbować wykonać ją na własną rękę. Należy jednak pamiętać, że praca ze zwykłym podnośnikiem samochodowym jest mniej komfortowa niż w kanale. Ponadto wymiana amortyzatorów wymaga sporej siły i profesjonalnych narzędzi, takich jak ściągacze do sprężyn.
Przeprowadzasz wymianę amortyzatorów na własną rękę? Odpowiednie amortyzatory do swojego auta z łatwością znajdziesz w konkurencyjnej cenie w sklepie internetowym Aparts!
