Nowoczesne systemy bezpieczeństwa instalowane w samochodach osobowych to jeden z głównych argumentów, dla których warto dołożyć trochę pieniędzy i zainwestować w droższe i nowsze, a co za tym idzie lepiej wyposażone auto. U zarania motoryzacji za ochronę kierowcy i pasażerów odpowiadały jedynie hamulce. Nic dziwnego, bo ówczesne pojazdy nie osiągały dzisiejszych prędkości i nie były dynamiczne, a po drogach poruszało się ich stosunkowo niewiele. Dziś rozwiązania producentów, stale udoskonalane w epoce masowej motoryzacji, niejednokrotnie ratują zdrowie i życie uczestników ruchu drogowego. Część z nich jest obecnie standardem, inne pozostają zarezerwowane dla samochodów reprezentujących wyższe segmenty. Poznaj współczesne rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa montowane w autach osobowych!
ABS
Listę otwiera przeciwblokujący układ hamulcowy, czyli popularny ABS (Antiblock Breaking System). Aktualnie większość kierowców wręcz nie wyobraża sobie bezpiecznego prowadzenia auta, które nie jest wyposażone w ten system. Na czym polega działanie tego niezbędnego rozwiązania wspomagającego hamowanie? Gwałtowne zatrzymywanie bądź redukcja prędkości auta niesie za sobą ryzyko poślizgu koła. Dochodzi do niego, kiedy współczynnik tarcia pomiędzy kołem a nawierzchnią osiąga wartość niższą niż maksymalna przyczepność koła. W praktyce koło poddane hamowaniu ulega zablokowaniu, a więc przestaje się toczyć i rozpoczyna ślizg po jezdni. Gdy zablokuje się jedno z kół, auto może się obrócić, a w przypadku blokady wszystkich poruszać się w niekontrolowany sposób, zwłaszcza po śliskiej, oblodzonej nawierzchni.
Dawniej kierowcy radzili sobie z tym zagrożeniem, stosując tak zwane hamowanie pulsacyjne polegające na zmiennym docisku stopy do pedału hamulca. Dziś właścicieli aut wyręcza w tej czynności system ABS. Po wykryciu, że jedno z kół zostało zablokowane specjalne elektrozawory regulują natychmiast ciśnienie panujące w obwodzie. Dzięki temu opona pozostaje w kontakcie z nawierzchnią tocząc się, a hamowanie zyskuje maksymalną możliwą wydajność.
BAS
Pozostając w temacie hamowania, warto wspomnieć o systemie wspomagania hamowania BAS, czyli Brake Assist System. To kolejne rozwiązanie, które przyczynia się do skuteczności hamowania. System współpracuje z ABS i na podstawie określonych parametrów wykrywa, że kierowca prawdopodobnie wykonuje hamowanie awaryjne. BAS może na przykład uruchamiać się, kiedy osoba prowadząca pojazd gwałtownie zwalnia gaz, aby wcisnąć hamulec. Na podstawie wykonywanych przez system wspomagania hamowania obliczeń doprowadza do hamowania awaryjnego z najwyższą możliwą siłą, oczywiście uwzględniając ABS w taki sposób, aby nie doszło do zablokowania się kół.
Nawet najbardziej doświadczonym kierowcom przydarzają się chwile słabości, w których wdrażają oni hamowanie zbyt późno. Dzięki BAS istnieje duża szansa, że na skutek tej kryzysowej sytuacji nie dojdzie do kolizji. Co ciekawe, w chwili uruchomienia się systemu światła hamowania zaczynają migać.
EBD
Obecność na liście kolejnego systemu wspierającego skuteczne hamowanie dobrze obrazuje, jak bardzo jest ono ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa kierowcy i pasażerów. EBD, czyli Electronic Brakeforce Distribution, ma za zadanie maksymalnie skrócić drogę hamowania, a w ekstremalnej sytuacji zapobiec stłuczce. Działanie tego systemu jest możliwe ze względu na zainstalowane w aucie czujniki ABS i obciążenia pojazdu. W trakcie hamowania EBD dba o to, aby siła hamulca prawidłowo rozdzielała się pomiędzy obie osie, ale również prawe oraz lewe koło samochodu. Dzięki temu auto wytraca prędkość w sposób równomierny. Jest to niezwykle istotne w każdych warunkach drogowych, a szczególnie podczas poruszania się po mokrej bądź oblodzonej nawierzchni.
ESP
Electronic Stability Program (ESP), a więc elektroniczny system stabilizujący tor jazdy, należy obecnie do standardowego wyposażenia samochodów. Od kilku lat producenci aut mają obowiązek montowania go w sprzedawanych pojazdach osobowych. Praca tego systemu opiera się na czujnikach wykorzystywanych przez ABS oraz czujnikach kontroli trakcji. Dzięki temu ESP ma pod kontrolą kierunek jazdy samochodu, a w ten sposób może wprowadzać delikatne poprawki do wykonywanych przez prowadzącego auto ruchów kierownicą.
System uruchamia się, kiedy kierowca wykonuje nagłe manewry. Dzięki niemu przede wszystkim auto nie wpada w takich okolicznościach w poślizg, Jeżeli kierowca popełni drobny błąd, ESP stabilizuje pojazd na wszystkich kierunkach poruszania się, a więc nie tylko w trakcie dokonywania skrętu, ale również podczas zatrzymywania się. Może odegrać też niebagatelną rolę, kiedy auto przyspiesza albo wyprzedza inny pojazd. Ciasne wejście w zakręt za sprawą ESP nie musi zakończyć się niekontrolowanym poślizgiem i w ekstremalnej sytuacji kolizją z przeszkodą terenową. Nic dziwnego, że ten system jest obecnie obowiązkowy w przypadku nowych samochodów.
TCS
Jeszcze inną rolę pełni dość popularny we współczesnych samochodach system TCS. Kierowcy samochodów, które nie są wyposażone w to rozwiązanie podczas gwałtownego przyspieszania albo ruszania pod górę spotykają się ze zjawiskiem boksowania kół, jak i poślizgu. Oznacza to oczywiście utratę przyczepności ze względu na wysoką moc. Zadaniem systemu TCS jest zapobieganie tym zjawiskom.
Do swojego działania system kontroli trakcji wykorzystuje niektóre elementy systemu ABS. Dzięki temu wykrywa, że jedno z kół obraca się z wyższą prędkością niż inne, a do jego zatrzymania wystarczy odpowiednia redukcja mocy silnika. Na wsparcie ze strony tego systemu mogą liczyć przede wszystkim mniej doświadczeni kierowcy, którzy znaleźli się w trudniejszej sytuacji, na przykład ruszając pod górę na śliskiej nawierzchni. Wówczas sporą sztuką jest osiągnięcie wystarczającej mocy przy zachowaniu przyczepności. W samochodach wyposażonych w system TCS to zadanie staje się o wiele łatwiejsze.
AFIL
System AFIL pełnij zupełnie inną rolę i działa na innych zasadach niż jego poprzednicy na tej liście. Nadal nie jest rozwiązaniem powszechnym, nawet w nowych samochodach. Trudno nie zgodzić się natomiast z tezą, że w ekstremalnej sytuacji może on uratować kierowcy życie. AFIL ostrzega kierującego przed zjechaniem z pasa ruchu. Działanie systemu opiera się na układzie kamer wbudowanych w przednie lusterka samochodu. System w czasie rzeczywistym analizuje pochodzący z nich obraz, aby w porę wykryć przypadkowe zjechanie.
Sygnalizacja AFIL najczęściej ma formę wibracji fotela kierowcy lub jego pasa bezpieczeństwa. Szybka reakcja zapobiega potencjalnie groźnemu zdarzeniu. Chociaż AFIL nie należy do podstawowych i być może najważniejszych systemów bezpieczeństwa, część kierowców zdecydowanie powinna rozważyć zakup auta wyposażonego w to rozwiązanie. Dotyczy to osób regularnie pokonujących dłuższe trasy, którym grozi przemęczenie, a nawet zaśnięcie za kierownicą.
ICC
ICC (Intelligent Cruise Control) to po polsku aktywny tempomat. Ten system bardzo mocno wyręcza kierowcę w kwestii doboru optymalnej prędkości, dostosowanej do warunków drogowych. Stanowi ogromną rewolucję w porównaniu do tradycyjnych tempomatów, które umożliwiają poruszanie się samochodu ze stałą prędkością. System ICC reaguje na sytuację panującą na drodze. Kiedy pojawiają się na niej przeszkody, auto natychmiastowo zwalnia. Obniżanie prędkości pomaga też w zachowaniu prawidłowej odległości od innych pojazdów, kiedy na drodze powstaje korek. Po pokonaniu „wąskiego gardła” prędkość automatycznie zwiększa się.
Prawdopodobnie nie wszyscy kierowcy są w stanie polubić ICC, bo obecność tego systemu daje mniejsze poczucie kontroli nad autem, a przede wszystkim sposobem prowadzenia samochodu. Nie ulega natomiast wątpliwości, że rozwiązanie to, podobnie jak pozostałe zaprezentowane na naszej liście zwiększa poziom bezpieczeństwa zapobiegając niebezpiecznym incydentom drogowym.
Sprawne hamulce, układ kierowniczy, amortyzatory samochodowe i skrzynia biegów to nie wszystko. O bezpieczeństwie na drodze decyduje również doświadczenie, a przede wszystkim ostrożność prowadzącego auto. Z kolei zaprezentowane nowoczesne systemy bezpieczeństwa wspierają kierowcę w kryzysowych sytuacjach lub im zapobiegają, a jednocześnie poprawiają komfort prowadzenia samochodu.